اینجانب که مدت چند سال به راهنمایی جهانگردان (اغلب با مبدا کشورهای انگلیسی زبان اروپا، آمریکا و مخصوصا اقیانوسیه) در این شهر مشغول بوده ام، در این نوشته سعی خواهم کرد تا شما عزیزان را با تعدادی از این آثار و جاذبه ها آشنا نموده و برای اینکه مسافرتی لذت بخش و بیادماندنی داشته باشید حدالامکان راهنماییتان نمایم. لازم به ذکر است که این مطالب توسط شخص اینجانب تهیه شده و از جای دیگر آنهم بدون اجازه، کپی- پیست نشده است! راهنمایی بیشتر بصورت پولی از طریق ایمیل، تلفن و مشاوره مستقیم و نیز همراهی است.
در اینجا لازم می دانم یکبار دیگر آرزوی خود مبنی بر داشتن سفری خوش را برای هموطنان گل خودم تکرار کنم.
قبل از هر چیز باید محل اقامت خود را در این شهر مشخص و اسباب و وسائل سفر را در آنجا مستقر نموده، (حداقل) دقایقی نیز استراحت کنید. اطراف خیابان و کوچه های واقع در مسیر میان میدان 9 ایلول (سالروز آزادسازی ازمیر) تا میدان قوناق مملو از مسافرخانه ها و هتلها با کیفیتهای مختلف است. قیمت این مراکز اقامتی به نسبت نزدیکی به خیابان، میدان قوناق و دریا بالا می رود. هتلهای شیکتر در محله آل سانجاق و خیابان آتاتورک قرار دارند. محله آل سانجاق ضلع شمالی بلوار فوزی پاشا را در محدوده ای به مساحت تقریبی 5 کیلومتر مربع و چندین خیابان شیک شامل می شود. میدان قوناق یکی از قدیمیترین میادین شهر بشمار رفته و سمبل شهر که ساعت است در وسط این میدان قرار دارد. مسافرخانه های ارزانتر در کوچه آنافالتالار که در پایین کوه کادیفه قلعه و بموازات خیابان فوزی پاشا (در فاصله 500 متری) قرار دارد، واقع شده اند. محله مزبور باسمانه نام دارد که همان باسماخانه یا باسمه خانه رایج در ایران در دوره های نخست ورود تکنولوژی چاپ می باشد.
چنانچه با خانواده مسافرت می نمایید سعی کنید محل اقامت خود را هر چه نزدیکتر به میدان قوناق انتخاب کنید. و البته این الزاماً به معنی تقبل هزینه های بالای هتلهای لب دریا یا کنار خیابان یا محدوده میدان مذکور نیست.
نقاط تاریخی عمده شهر ازمیر عبارتند از:
1- آگورا؛ AGORA
محل کشف ابنیه و آثار باستانی مربوط به سده های قبل از میلاد. این محل در پشت میدان قوناق KONAK و در فاصله حدود 500 متری با آن به طرف کوه قادیفه قلعه KADİFEKALE قرار گرفته است. آگورا یکی از برترین دیدنیهای ترکیه و جاذبه های گردشگری ازمیر، تصویر جالبی از یک بازار دوره‌ی رومی‌هاست. آگورای اصلی که برای اسکندر کبیر ساخته شده بود، طی زلزله‌ای در سال ١٧٨ میلادی ویران شد و مارکوس اریلیوس، امپراتور روم، آن را بازسازی کرد. هر روز از ساعت ٨ صبح تا ٥ بعدازظهر می‌توانید از این محوطه بازدید کنید. آگورا یکی دیگر از جاذبه های ترکیه و دیدنیهای ازمیر به شمار میرود.
2- بازار کمرآلتی ازمیر؛ KEMERALTI
بازار سرپوشیده ازمیر محل باصفایی برای خرید و قدم زدن مخصوصا در اوقات گرم ظهر تا عصر است. ارتفاع طاقهای این بازار حدود 3 متر بوده و طول درازترین راسته نیز کمتر از 200 متر است. البته کوچه های اطراف این بازار –که سقف برخی از آنها مثل قسمت عمده بازار تهران با شیروانی، نایلون و ... پوشیده شده- با بزرگتر شدن شهر به صورت مرکز تجاری درآمده و شکل بازار (با سقف باز) بخود گرفته است.
3- میدان قوناق؛ KONAK MEYDANI
این میدان از قدیم محل تجمع عمارات حکومتی در اطراف آن بوده و سمبل اصلی شهر (ساعت) در وسط آن قرار دارد. یک ضلع میدان مشرف به دریا (اژه) بوده و منظره زیبایی از محله قارشی یاخا KARŞI YAKA واقع در سمت مقابل دریا قابل رویت است. با گذر از میدان می توانید دقایق فرحبخشی را در پیاده راه ساحلی مشهور کوردون بویو KORDON BOYU بگذرانید.
4- آسانسور؛ ASANSÖR
آسانسور عبارت از برجی آجری به ارتفاع حدود 20 متر است که در کنار پرتگاهی سنگی در حدود یکصد سال قبل بنا شده و علاقمندان را از خیابانهای ساحلی به رستوران واقع در بالای دیواره صخره ای و نیز محلات واقع در بالای تپه انتقال می دهد. رستوران مذکور دارای منظره ای باشکوه از ساحل و دریا و نیز محلات آنسوی دریا می باشد.
5- قادیفه قلعه؛ KADİFEKALE
قلعه مذکور در بالای تپه ای مشرف به شهر و در میان میدان قوناق، آسانسور، میدان 9 ایلول و رولیف RÖLYEF آتاتورک (مجسمه صورت آتاتورک حکاکی شده بر روی صخره ای عظیم به ارتفاع بیش از 15 متر) واقع شده است. تپه (قادیفه قلعه) حدود 150 متر ارتفاع دارد. بنای اولیه قادیفه قلعه مربوط به اعصار قدیم می باشد ولی بقایای قلعه فعلی مربوط به حدود قرن شانزده میلادی است. با پای پیاده و همچنین با تاکسی و اتوبوس می توان تا ورودی قلعه صعود کرد. شهرداری ازمیر اخیراً با تخریب خانه های غیرقانونی GECE KONDU اطراف قلعه و جابجایی اهالی ساکن در آنها قسمتهای وسیعی از اطراف قلعه را آزاد ساخته و به فضای سبز تبدیل نموده است.
6- دوغال یاشام پارکی؛ پارک بزرگی است در بیرون شهر و در فاصله چند کیلومتری شمال آن که محل نگهداری حیوانات وحشی و اهلی بوده و یکی از بزرگترین باغ وحشهای منطقه خاورمیانه می باشد. با اتوبوس خط واحد از قارشی یاخا (کنار اسکله قارشی یاخا) می توان به این محل رفت. برای بازدید از پارک مذکور که حدود 5 کیلومتر مربع مساحت دارد حداقل نصف روز وقت در نظر بگیرید. بالاخص برای بچه ها خاطره ای غیرقابل وصف بیادگار خواهد گذاشت. شیرها، زرافه ها، فیلها، پلنگها و ببرهای آفریقایی، انواع میمونها، خزندگان و حتی حیوانات اهلی در این پارک وجود دارند. برای پرندگان و همچنین برای حیوانات استوایی دو محل جداگانه وجود دارد که مشابه مورد دوم (محل مخصوص نگهداری حیوانات منطقه مرطوب و گرم استوایی مثل کروکودیلها، برخی از انواع طوطیها، مارها و ...) در سایر کشورهای منطقه وجود ندارد. پارک چنان بزرگ است که مثلا بخش مربوط به شیرها بیش از 1000 متر مساحت دارد و این حیوانات در این محوطه های نسبتا وسیع حتی می توانند دقایقی را در طول روز بدوند.
در شهر زیبای ازمیر همچنین موزه های جالبی وجود دارند از قبیل موزه مردم شناسی و موزه فرهنگ شناسی. و اطراف ازمیر از قبیل قوش آداسی، چشمه، برگاما، سلجوق، شیرینجه، مریم آنا و ...
اطلاعات گردش در ازمیر
قوناق میدانی (میدان قوناق= Konak): میدان اصلی و شلوغ شهر ازمیر است که برج معروف ساعت نیز در وسط آن قرار دارد.
آسانسور: این بنای تاریخی در سال ۱۹۰۷ توسط یک مهندس برای جا‌به‌جایی مردم از ساحل کاراتاش به بالای تپه ساخته شد.
سواحل شهر: بودن در کنار دریای اژه، ازمیر را صاحب سواحلی زیبا و ماسه‌ای نموده که از مرکز شهر نیز دور نیستند. البته این شهر کمی با سواحل فاصله دارد.
آل سانجاق (پرچم سرخ): منطقه‌ای نسبتا وسیع متعلق به دوران عثمانی که قلب ازمیر نامیده می‌شود. این ناحیه تجاری تفریحی و بسیار شلوغ و پرطرفدار است.
کادیفه کاله (قادیفه قلعه = قلعه مخملین): با نام قدیمی «پاگوس»، یادگاری از قرن چهارم قبل از میلاد بوده و با ۱۸۶ متر ارتفاع قرنهاست که نگهبان دائمی شهر ازمیر و دریای اژه می‌باشد.
ترن هوایی ازمیر: این ترن هوایی در سال ۱۹۷۷ ساخته شد و قادر است مسافران را تا ارتفاع ۴۲۳ متری بالا ببرد. منظره زیبای ازمیر و دریا از ارتفاع بالا را هیچ گردشگری فراموش نمی‌کند.
بازار کمرآلتی (زیر کمر): بازار بزرگی برای خرید لباس و سوغاتی با تعداد زیادی صندلی برای استراحت. دیدن این بازار توصیه می‌شود.
کاروانسرای قیزلار آقاسی (سرپرست دختران حرم): این کاروانسرای قدیمی امروزه محل فروش فرش و جواهرات شده است.
ناحیه کوردون: ناحیه‌ای بسیار زیبا در کنار ساحل دریای اژه با درختان بسیار و آب‌نماهای دلفریب با تعداد زیادی کافه در کنار دریا. این قسمت تفاوت زیادی با سایر نقاط شهر دارد و دیدنش بسیار توصیه می‌شود.
تاریخچه ازمیر
در جدیدترین حفاری‌هایی که اخیرا در محل شهر قدیمی ازمیر در منطقه بورنوا انجام شده، تاریخ سکونت در این شهر به ۶۵۰۰ سال قبل از میلاد، یعنی به عصر برنز می‌رسد. درطول این تاریخ طولانی، ازمیر بارها تخریب و دوباره از نو بازسازی شد.
موقعیت استراتژیک این شهر همواره آن را محلی برای قدرت‌نمایی امپراطوری‌ها و تمدن‌های مختلف می‌کرد به طوری که طی این سالها به وسیله هیتی‌ها، سلجوقیان، اعراب، بلغارها و یونانی‌ها و مغول‌ها و سرانجام ایرانی‌ها و در نهایت عثمانیان دست به دست می‌گشت. ترکیب جمعتی این شهر که تا قبل از حمله عثمانیان در غلبه‌ی یونانیان بود، بعد از کشتار مردم شهر و کوچاندن اجباری یونانیان، به اکثریت ترک تغییر یافت.
بعد از پایان جنگ جهانی اول و بعد از فروپاشی امپراطوری عثمانی، طی نبردی که نیروهای ملی ترک به رهبری آتاتورک با یونانی‌ها داشتند، توانستند ابتدا هجوم یونانیان را دفع و سپس با همکاری چند قدرت بین‌المللی از جمله فرانسه و شوروی با حمله به ازمیر، این شهر را دوباره ضمیمه‌ی خاک ترکیه نمایند. بعد از پیمان لوزان، ازمیر رسما به خاک ترکیه بازگشت و جمهوری ترکیه رسمیت یافت.
سفر به ازمیر
با قطار: ازمیر دو ایستگاه قطار دارد. ایستگاه «باسمانه» در مرکز شهر و «آسانجاک» در شمال. مهمترین قطارهای این خطوط به سمت شهرهای آنکارا (۱۴ ساعت)، دنیزلی (۶-۵ ساعت) و اسپارتا (۹ ساعت) است. ایستگاه قطار باسمانه در کوناک (غرب) و بورنوا (غرب) به خطوط مترو متصل شده است.
با کشتی: قایق‌های مسافرتی از مسیر استانبول به ازمیر مدتی است که فعالیتی ندارند. یک یا دو کشتی هم هر هفته بین ازمیر و شهر ونیز ایتالیا سفری حدودا ۶۷ ساعته دارند.
با هواپیما: فرودگاه بزرگ «عدنان مندز» در ۱۶ کیلومتری شهر قرار دارد. روزانه چندین پرواز به شهرهای استانبول، آنکارا و آنتالیا از این شهر صورت می‌گیرد. البته پروازهایی هم به بسیاری از شهرهای اروپایی برقرار است.
با اتوبوس: ایستگاه اتوبوس ازمیر در حدود ۶ کیلومتری شمال شرقی این شهر قرار دارد. این ایستگاه بسیار بزرگ دارای کافی‌نت و رستوران و کافه نیز هست. بوسیله‌ی تاکسی ون‌هایی که در مرکز شهر توقف کرده‌اند براحتی می‌توانید به ایستگاه اتوبوس بروید. مسیر استانبول - ازمیر حدود ۹ ساعت طول می‌کشد. بلیط این مسیر 50TL است که آب، چای یا قهوه و نهار به صورت رایگان سرو می‌شوند.
گردش در ازمیر
پیاده‌روی: پیاده‌روی در ازمیر با توجه به پیاده‌روهای این شهر و مناظر زیبا بسیار لذت بخش است.
قایق: قایق‌های کنار ساحل سریع و در دسترس هستند و در صورت خوب‌بودن هوا به دیگر وسایل جمل و نقل ترجیح دارند.
اتوبوس: سیستم اتوبوسرانی ازمیر تقریبا همه‌ی شهر را پوشش می‌دهد. نحوه‌ی تهیه بلیط و نوع بلیط‌ها هم مانند آنتالیاست و باید کارت‌های مغناطیسی تهیه کنید.
تاکسی: اگرچه قیمت تاکسی‌های دربست بسیار بالاست ولی ون‌ها (به دولموش معروفند) قیمت پایینی دارند.
مترو: این خط مترو حوزه‌ی شمال شرقی شهر را به مرکز شهر (میدان کوناک) متصل می‌کند.
خرید در ازمیر
کنار لنگرگاه کوناک، بازاری با فروشگاه و مغازه‌های کوچک و همینطور سینما وجود دارد.
بازار دیگری به نام فروم که خیلی بزرگتر بوده و تنوع وسایل بیشتری دارد نیز در بونوا وجود دارد. در این بازار یک سوپرمارکت به سبک مدیترانه در فضای آزاد هم ساخته شده است.
بازار کمرالتی در مرکز شهر بزرگترین و متنوع‌ترین بازار شهر محسوب می‌شود.
غذا و رستوران در ازمیر
شاید بتوان گفت بهترین جا برای غذا خوردن در ازمیر - چه از نظر کیفیت و دست پخت و چه قیمت - رستوران اوستا رجب است! این مکان معروف‌ترین و پرمشتری‌ترین غذاخوری ازمیر محسوب می‌شود که می‌توانید غذاهایی چون کباب ترک یا دلمه و غذایی به نام «تاوا» را صرف کنید. دسرهایی چون حلوای ازمیر و باقلوا هم قابل ذکرند.
کباب ماهی: در تمام فصول ازمیر می‌توان ماهی تازه پیدا کرد. در نتیجه خوردن ماهی توصیه می‌شود. رستوران ماهی «اومیت‌کوی» در «آلسانجاک» جزو بهترین رستوران‌های غذاهای دریایی است.
ساندویج کومرو: ساندویج گرم تهیه شده با نان مخصوص کنجددار، سوسیس ترک، پنیر سرخ شده و گوجه فرنگی همراه با سبزی است که کنارخیابان ها فروخته می‌شود.
کباب کاپسیز هم نوعی کباب محلی لذیذ است که در رستوان تاپکو در مرکز ازمیر سرو می‌شود.
غذاهای سنتی ترکیه مانند کوفته را می‌توانید در رستوران «گوموش تاباک» با قیمت مناسبی صرف کنید.
شیرینی بویوز: این شیرینی بسیار پرچرب است که به همراه تخم مرغ آب پز و فنجانی چای سرو می‌شود!
با توجه به آب و هوای گرم ازمیر، هندوانه و خربزه‌های شیرین و تازه‌ای می‌توان در این شهر خریداری نمود. همینطور یک نوع پنیر محلی به نام «تولوم» فروخته می‌شود که مخصوص این منطقه بوده و بسیار لذیذ است.
امنیت و سلامت در ازمیر
ازمیر با توجه به وسعتش شهر امنی برای مسافرین محسوب می‌شود اما به هر حال بعضی قسمتهای این شهر امنیت کمتری دارند.
مرکز شهر طی روز امنیت بالایی دارد اما به هنگام شب بیشتر مراقب باشید و از رفتن داخل کوچه های تنگ و تاریک بپرهیزید.
اطراف ترمینال‌های مسافربری هم احتمال دزدی بیشتر است و سعی کنید زیاد توقف نداشته باشید. از گشت وگذار به تنهایی در قلعه «کادیفه‌کاله» خودداری کنید. شماره ۱۵۵ پلیس توریسم ترکیه را به خاطر بسپارید و در صورتی که اتفاقی افتاد حتما تماس بگیرید.
برای جلوگیری از سنگین شدن مطلب به دادن اطلاعات کلی و پراتیک بسنده کرده ام. اطلاعات جزئی تر را از خیل سایتها و وبلاگهای دیگر می توانید پیدا کنید. در هر حال اینجانب از طریق ایمیل، تلفن و مشاوره مستقیم و نیز همراهی در سفر راهنمای شما عزیزان خواهم بود.